Ödeme emri, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca; tahakkuk, tahsilat ve takibi yapılan kamu alacaklarının vadesinde ödenmemesi halinde 15 gün içinde ödemeleri için 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları için cebren tahsili için düzenlenen bir bildirimdir.
ÖDEME EMRİ NEDEN GÖNDERİLİR?
Kamu borçlularının ilgili olduğu Kanuna göre; tahakkuk edipte vadesinde ödenmeyen borçlulara ödeme emri gönderilir. Kamu yani Devlet’in iki çeşit alacağı vardır:
- Birincisi; vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası ve para cezası gibi asli; gecikme zammı, faiz gibi aslından ayrı kamu alacakları,
- İkincisi ise; sözleşmeden, haksız fiil yani eylemden ve haksız edinimden doğan kamu alacakları,
Birincisi 6183 sayılı Kamu Alacakları Kanunu’na göre Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı vergi daireleri veya mal müdürlükleri tarafından takip ve tahsil edilir. Sözleşme, hâksiz eylem ve haksız edinimden doğanlar ise özel hukuk hükümlerine göre Adalet Bakanlığı İcar Hakimlikleri veya İcra Memurlukları tarafından takip ve tahsil edilir.
Bu yazımızda birinci guruba gire ve Hazine ve Hazine ve Maliye Bakanlığı birimleri tarafından izlenen kamu alacakları ile ilgili ödeme emri ve izleyen süreçler üzerinden duracağız.
ÖDEME EMRİNİN İÇERİĞİNDE NELER VAR?
Düzenlenecek ödeme emri içeriğinde aşağıdaki hususların bulunmaktadır:
- Borcun asıl ve fer’i yani gecikme zammı, faiz gibi aslından ayrı kamu alacakları ve tutarları,
- Borcun ödeneceği yer yani ilgili vergi dairesi veya mal müdürlüğü,
- Süresinde ödenmeyen borcun kamu idaresince cebren tahsil edileceği,
- Süresinde ödenmeyen borç ile ilgili mal bildiriminde bulunulması gerektiği, borçlunun mal bildiriminde bulunmadığı takdirde üç ayı geçmemek üzere hapis cezası ile cezalandırılacağı,
- Gerçeğe aykırı mal bildiriminde bulunduğu takdirde hapis ile cezalandırılacağı,
- Ödeme emrine karşı hangi mahkemede ve hangi sürede dava açılabileceği,
- Borçlu, hacze kabil malı olmadığı yolunda bir bildirim yapacak ise; en son ikametgah ve iş yeri adreslerini, varsa kayıtlı olduğu diğer vergi dairelerini ve kamu idarelerini ve bu idarelerdeki kayıt ve hesap numaralarını ve nüfus kayıt örneğini bildirmek zorunda olduğu,
- Geçerli bir nedeni olmadan bu bildirimleri yapmayan kişilerin elli güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacağı hususları yer almaktadır.
ÖDEME EMRİNİ ALAN MÜKELLEF NE YAPAR?
Ödeme emrini alan kamu borçlusu;
- Böyle bir borcunun olmadığını,
- Borcunu tamamen ya da kısmen ödediğini,
- Borcun zamanaşımına uğradığını,
Ödeme emri Tebliğini aldığı günü izleyen 15 gün içinde vergi mahkemesinde dava açabilir. Dava açmadan önce dava açma süresi içinde ödeme belgelerini veya borcu olmadığı ile ilgili diğer belgelerini sunmak veya zamanaşımına uğradığı konusunda açıklamalarında bir sonuç elde edememesi halinde dava açma süresini geçirmeden dava yoluna gidebilir.
Sabri ARPAÇ / Gerçekgündem