ABD Başkanı Donald Trump, görevde olmadığı dönemde yürütülen soruşturma ve kovuşturmalarla bağlantılı çok sayıda federal savcının işine son verdi.
ABD ve Batı medyasına konuşan Trump yönetiminden ismini vermek istemeyen yetkililere göre, Adalet Bakanlığı çalışanlarına yönelik işten çıkarma kararları hızlı bir şekilde yürürlüğe girdi.
Bir yetkili, Trump tarafından atanan Başsavcı Vekili James McHenry'nin, savcıların, "Başkan'ın yargılanmasındaki önemli rolleri nedeniyle Başkan'ın gündemini sadakatle uygulayacaklarına güvenilemeyeceğini tespit ettiğini" söyledi. ABD medyasına dün açıklama yapan bir yetkili de savcıların görevden alınmasıyla ilgili Başkan'ın görüşlerini tekrarladı.
"İNTİKAM TEHDİDİNİ YERİNE GETİRDİ"
İşten çıkarmalardan etkilenenler arasında, istifa etmeden önce Trump'a yönelik iki soruşturmayı yürüten eski Özel Danışman Jack Smith ile birlikte çalışmış olan savcılar da yer aldı. ABD medyasında bu hamle, Trump'ın davranışlarını eleştirenlere karşı intikam alma tehdidini yerine getirdiği şeklinde yorumlandı.
Bu soruşturmalardan biri, Trump'ın 2022'deki mahkeme celbine rağmen yüzlerce gizli belgeyi özel konutunda saklamasına odaklanmıştı. Diğeri ise Trump’ın, eski ABD Başkanı Joe Biden'a karşı kaybettiği 2020 başkanlık seçimleri öncesinde, seçimler sırasında ve sonrasındaki davranışlarını ele almıştı. Trump seçim sonuçlarını değiştirmeye çalışmakla suçlanmıştı. İlki Florida’da ikincisi ise Washington DC'de yürütülen her iki soruşturma da federal suç iddianameleriyle sonuçlandı.
Cezai suçlamalarla karşı karşıya kalan ilk ABD Başkanı olan Trump, federal davalara ek olarak, eyalet düzeyinde iki iddianamede de suçlandı. Georgia eyaletinde açılan davalardan biri Trump'ın 2020 seçimlerini geçersiz kılmak için sarf ettiği çabalarla ilgiliydi. New York'ta görülen diğer davada ise Trump, 2016'daki başkanlık kampanyası sırasında bir porno yıldızına yaptığı sus payı ödemesini gizlemek için ticari belgelerde tahrifat yapmakla suçlanmıştı. Bu davada Trump 34 suçtan suçlu bulunmuş ancak “koşulsuz tahliye (hiçbir ceza almadan serbest bırakılmak)” olmuştu.
Trump, dört davada da suç işlediğini reddetti ve savcıları siyasi amaçlı bir ''cadı avı'' başlatmakla suçladı.
SMITH İSTİFASI ÖNCESİ SAVCILIĞIN GÜCÜNE DİKKAT ÇEKTİ
Eyalet düzeyindeki davalar yerel bölge savcıları tarafından kovuşturulurken, federal davalar, Biden yönetiminin Adalet Bakanlığı tarafından denetlendi. Ancak soruşturmaların bağımsızlığını sağlamak için Başsavcı Merrick Garland, Jack Smith’i, siyasi bir atama olmayan özel danışman olarak atayarak, soruşturmaları onun yürütmesini sağladı. Smith, daha önce Lahey’de savaş suçlarını kovuşturmuştu.
Smith'in Trump'a karşı açtığı davaların hiçbiri mahkemeye taşınmadı. Trump'ın Kasım 2024'te yeniden seçilmesinin ardından Smith, Adalet Bakanlığının uzun süredir devam eden, görevdeki başkanları yargılamama politikasını gerekçe göstererek, her iki davayı da düşürdü ve özel danışmanlık görevinden de istifa etti.
Ancak Smith, iki iddianameden biri hakkında savcılığın gücünün altını çizen bir rapor yayınladı. Raporda, “Sayın Trump'ın seçilmesi ve yakında Başkanlığa dönecek olması nedeniyle Ofis, kabul edilebilir kanıtların mahkemede mahkumiyet kararı almak ve bunu sürdürmek için yeterli olduğunu değerlendirdi” denildi.
DEVLET DAİRELERİNDE TRUMP TASFİYELERİ
Trump, 20 Ocak'tan itibaren federal devlet dairelerinde bir tasfiye sürecini başlattı. ABD medyasında 24 Ocak'ta çıkan haberlerde, Trump'ın çok sayıda genel müfettişi işten çıkardığı belirtildi.
Bazı uzmanlar, Trump’ın bu kişileri işten çıkarmasının, bir genel müfettişi görevden almak için 30 gün önceden bildirim yapılması ve açık bir gerekçe sunulması gerektiğini belirten federal yasayı ihlal ettiğini söyledi.
Trump, 20 Ocak’ta göreve başladığında, Washington DC'deki Capital One Arena'da destekçileriyle yaptığı mitingde, “Biden bürokratlarının” yaygın bir şekilde görevden alınmasını alaya alan bir konuşma yaptı. Trump, ''Bu bürokratların çoğu kovuluyor. Gittiler. Hepsi olmalı ama bazıları gizlice giriyor” dedi. (ANKA)
