Hem birinci sınıfı okutan öğretmenlerden hem de çocukların velilerinden “çocukların sesleri ve heceleri çabuk unuttuğu, sesleri ve heceleri birleştirmede zorlandıkları, cümle kuramadıkları” yönünde çok sık mesajlar alıyorum. Bu konuda ne yapmaları gerektiği konusunda sorular soruyorlar?
Diğer tüm etkenleri bir kenara bırakarak sorunun esasını teşkil eden 2 hususu açıklayacağım:
1. Okumaya Başlıyorum kitapları incelendiğinde kitaplarda birçok hata ve eksiklik olduğu ve bunun çocuğun öğrenmesini zorlaştırdığı görülüyor. Kitapta bir sesi kavrattıktan sonra o sese ilişkin anlamlı veya anlamsız tüm heceler tek sayfada veriliyor. Oysa hece tablosu gibi bir hece ezberletme yönteminin yanlış olduğunu her eğitimci bilir. Tek heceyi bile öğrenmede zorlanan çocuğun karşısına 16 hece birden koyup öğrenmesini beklemek doğru bir yaklaşım değil. Kitaptaki bu yöntem yanlıştır.
Olması gereken nedir?
Bir ses kavratıldıktan sonra hece oluşturma aşamasına geçilir. Bir hece oluşturulduktan sonra bu hece okutulup yazdırılır. Bundan bir kelime oluşturulur, o kelime okutulup yazdırılır. Daha sonra da bu kelimeyle bir cümle oluşturulur. Cümle okutulup yazdırılır. Böylece çocuk o heceyi iyice pekiştirir. Bundan sonra yeni heceye geçilir.
2. Birinci sınıfa devam eden çocuklar somut işlem dönemindedir. Bu nedenle tüm dersler gibi okuma yazma öğretirken sesler öğretildiğinde kartonlara yazılarak somutlaştırılmalıdır. Heceler oluşturulduğunda yine kartonlara yazılarak sınıfa asılmalı. Kelime ve cümle oluşturma çalışmaları yapılırken bunlar yan yana getirilerek kelime ve cümleler oluşturulmalıdır. Oluşturulan heceler arttıkça yer kalmaz ise özellikle işlek heceler görülür şekilde asılı olmalı diğer heceler ihtiyaç duyulduğunda konulmalıdır. Çözümleme yönteminde sınıflarda fişlikler olurdu. Fişler kesilerek kelime, hece ve sese ulaşılırdı. Çocuklar için de küçük fişler olur, çocuklar bunlarla okulda ve evde çalışırlardı. Şimdi yöntem tam tersine çevrildi. Ses, sesten, hece, kelime ve cümle oluşturup asmamız gerekiyor ama maalesef sınıflarda asacak yerler kaldırıldı. Bu yanlış. Her sınıfta mutlaka ses ve hecelerin asılacağı yerler olmalı.
Evdeki çalışmalarında da anne babalar ses ve heceleri kartonlara yazarak çalışma yapmalıdır.
Bu konuda açıklamamın yer aldığı videoyu Evde Eğitim sayfamdan veya youtube kanalından izleyebilirsiniz. Nasıl çalışma yapmanız gerektiğini açıkladım.
Doğan CEYLYAN
Maarif Müfettişi
İlk Okuma Yazma Öğretimi Formatörü
Video 1 https://www.facebook.com/evdeegitimcalismalari/videos/784075625108967/
Video 2: https://www.facebook.com/evdeegitimcalismalari/videos/784096188440244/
Youtube Kanalı: https://www.youtube.com/c/EvdeEgitim